VNLife, Fintech Kỳ Lân mới của Việt Nam với siêu ứng dụng độc đáo

Với mục tiêu xây dựng siêu ứng dụng độc đáo nhất, tiếp cận dễ dàng nhất, không chọn cách làm như các đối thủ là xây dựng “ứng dụng đa chức năng”, VNLife chọn xây dựng hàng loạt siêu ứng dụng, mỗi ứng dụng cho một ngân hàng đối tác.

VNLife – Công ty fintech kỳ lân của Việt Nam, công ty thanh toán di động

VNLife, chủ quản của VNPay Unicorn, là fintech startup được định giá trên 1 tỷ USD thứ hai ở Việt Nam sau khi nhận vốn từ SoftBank và GIC hồi năm ngoái.

Nếu người Việt Nam chỉ quen thuộc với cái tên VNPay thì lại có rất rất ít người biết đến VNLife, công ty chủ quản của VNPay. Nổi tiếng với mạng lưới thanh toán bằng mã QR tại tất cả các tỉnh thành tại Việt Nam. Đặc biệt, mạng lưới của họ đang liên kết trực tiếp với 22 ngân hàng tại Việt Nam bao gồm cả những ngân hàng lớn như Agribank, VietinBank, Vietcombank và Bidv.

Thông qua các ứng dụng ngân hàng, VNPay mang đến giải pháp thanh toán cho 15 triệu người tiêu dùng từ những dịch vụ cơ bản như thanh toán hóa đơn, mua sắm online, chuyển tiền và cả đặt vé xe buýt, thanh toán điện nước… 

Với mục tiêu xây dựng siêu ứng dụng độc đáo nhất, tiếp cận dễ dàng nhất, không chọn cách làm như các đối thủ là xây dựng “ứng dụng đa chức năng”, VNPay chọn xây dựng hàng loạt siêu ứng dụng, mỗi ứng dụng cho một ngân hàng đối tác. “Nền tảng ứng dụng thanh toán của chúng tôi không tồn tại ở bất kì đâu trên thế giới”, ông Niraan De Silva, Giám đốc điều hành VNLife, chia sẻ. Yono, một siêu ứng dụng phổ biến của Ngân hàng Nhà Nước Ấn Độ, có 10 triệu lượt đăng nhập hàng ngày nhưng đây chỉ là dự án nội bộ. 

VNLife là một công ty fintech thanh toán di động

Bản lĩnh của các nhà sáng lập VNLife

Và các nhà đồng sáng lập của VNLife đủ kinh nghiệm, năng lực để đảm bảo phát triển dự án này tốt nhất. Chủ tịch của VnLife, ông Trần Trí Mạnh đã từng là CTO của Agribank là người góp phần hiện đại hóa hệ thống nội bộ cho từng ngân hàng.

Phó Chủ tịch Mai Thanh Bình, người từng có nhiều năm kinh nghiệm phát triển công nghệ tại Việt Nam và đảm nhiệm chức vụ Tổng giám đốc Vietnam Esports.

Họ cùng nhau sáng lập nên VNLife vào năm 2007 và đã gặt hái được nhiều thành công ở mảng công nghệ tin nhắn tại ngân hàng. Hiểu được giá trị thiết thực của công nghệ và tài chính, VNLife xây dựng doanh nghiệp của họ thành nền tảng fintech, tập trung phát triển kinh doanh ứng dụng di động.

Hỗ trợ các ngân hàng truyền thống chạy đua cùng các ví điện tử

Mỗi ngày tỉnh dậy là mỗi ngày ví điện tử có thêm cho mình những thành công mới, vậy để làm sao các ngân hàng có thể đuổi kịp sự tiến hóa của công nghệ trong ngành tài chính.

Hiểu được điều này, VNLife tìm ra giải pháp tốt nhất để giúp các ngân hàng lên dây cót trên đường đua này.

Trong vài năm tới, ngoài việc là cánh tay đắc lực của ngân hàng, VNLife cũng đẩy mạnh tiếp cận các tiểu thương, các công ty fintech nhỏ. Và VNLife cũng muốn đưa dịch vụ ngân hàng số của mình ra nước ngoài. VNLife hiện đã bắt đầu kết nối với ngân hàng lớn tại hai quốc gia là Campuchia và Myanmar. “Ngân hàng hàng đầu ở Philippines và Indonesia cũng đang đề xuất kết nối chúng tôi”, ông De Silva nói thêm. Dù vậy, trong tương lai gần, phần lớn lợi nhuận của VNLife vẫn đến từ Việt Nam. Ông Niraan De Silva cũng chia sẻ rằng VNLife “đã có lãi”.

Tech in Asia nói VNLife đã đạt trạng thái “Công ty fintech kỳ lân – Fintech Unicorn” sau vòng gọi vốn năm ngoái từ Softbank Vision Fund và quỹ đầu tư nhà nước GIC. Như vậy, sau VNG, VNLife trở thành kỳ lân (Unicorn startup) thứ hai của Việt Nam.

Cuộc sống của công ty thanh toán trực tuyến

Thông thường, các ứng dụng từ lớn lên đến khổng lồ và trở thành siêu ứng dụng theo một cách rất từ từ: Như việc bắt đầu từ một ứng dụng chat của Wechat trong khi đó AliPay lại dựa vào ngọn núi lớn là Alibaba. Còn với trường hợp của VNLife, mối quan hệ hợp tác, kết nối với các ngân hàng chính là cách họ chọn để xây lên chiếc cầu của họ.

Thường thấy một điều là xu hướng người dùng sẽ chọn gắn bó với một ứng dụng ngân hàng, nơi tiền của họ được cất giữ cẩn thận và họ chỉ cần thao tác đơn giản để thực hiện giao dịch chứ không chọn chuyển tiền sang ví điện tử khác. Điều này tạo ra cho VNLife một hệ sinh thái lớn mạnh hơn, cũng giúp củng cố thêm “thành lũy” cho doanh nghiệp này.

VNLife, công ty chủ quản của ví điện tử VNPay

Không dừng ở lại đó, VNLife cũng chọn cách làm việc với các nhà mạng để kích hoạt thêm dịch vụ nạp tiền di động (topup) và triển khai bán vé máy bay cho các hãng hàng không Việt Nam. Thay vì phải đến từng nhà mạng, kết nối với từng hãng hàng không thì các doanh nghiệp đang quan tâm lĩnh vực này chỉ cần tích hợp với duy nhất VNPay là đủ. 

Ngoài ra, thông qua mối quan hệ với ngân hàng, VNLife cũng có cơ hội tiếp cận tới hàng triệu khách hàng. Vì thế, bước tiếp theo để trở thành một siêu ứng dụng với VNLife là vẽ một bức tranh toàn cảnh về người dùng họ đang hướng tới.

Chỉ trong vài năm trở lại, VNLife cũng bắt đầu xây dựng mạng lưới dịch vụ rộng khắp. Khi cho ra mắt thương hiệu VNTravel, dịch vụ vận hành mạng lưới đại lý du lịch trên nền tảng trực tuyến vào năm 2015, hỗ trợ khách hàng đặt phương tiện di chuyển, khách sạn, voucher và nhiều hoạt động khác. Đây chính là một mảnh ghép quan trọng để xây dựng chuỗi bán hàng trực tiếp và trực tuyến của họ.

Năm 2018, VNLife đồng thời triển khai mở rộng một công ty đầu tư mạo hiểm với tên thương hiệu là Teko Ventures với danh mục là các công cụ giúp doanh nghiệp quản lý một số hoạt động như bán hàng online, offline hay thanh toán.

Ông De Silva nói thêm “VNLife đã triển khai hệ thống điểm bán (POS) của mình đến hơn 100.000 đơn vị tại Việt Nam trong suốt những năm qua. Qua đó, VNLife có thể tích lũy và hiểu sâu hơn về mong muốn của các khách hàng.”

Trong khi đó, VNShop, một dịch thương mại điện tử của VNLife, nó hoạt động theo hai phương thức: độc lập và cộng sinh trong nhiều ứng dụng ngân hàng khác. Dù vậy VNShop mới đang trong giai đoạn sơ khai, chưa đào sâu vào bên trong, ông Silva cũng bày tỏ thẳng thắn.

Là một công ty thanh toán trực tuyến fintech, VNLife sử dụng chất keo “thanh toán” để gắn kết mọi thứ lại với nhau. Chọn QR Code là thước đo giá trị, trong 2 năm trở lại đây, VNLife trở thành hệ thống thanh toán QR code lớn nhất Việt Nam với 100 nghìn điểm thanh toán. Cùng lúc đó, một công ty fintech nằm trong Top 100 Ví điện tử hàng đầu thế giới, Momo công bố họ có 150.000 điểm thanh toán.

Ví điện tử, cuộc chiến thanh toán di động

VNLife vẫn quen với cách làm việc thầm lặng – behind the scene. “Chúng tôi không thích phô trương danh tiếng, chúng tôi chọn thầm lặng làm việc”, ông De Silva nói.

Điều này đối với VNLife rất bình thường, dù họ có một số dịch vụ tiêu dùng, nhưng nó chủ yếu hoạt động dưới dạng “hạ tầng”, cung cấp các phần mềm, nền tảng dịch vụ tới ngân hàng, doanh nghiệp, các thương nhân.

“Rất khó để làm cho một khách hàng trở thành khách hàng trung thành,” ông De Silva giải thích. “Nhiều ông lớn công nghệ Châu Á chọn giải pháp kinh doanh tập trung vào khuyến mại. Từ đó, ở các sàn thương mại điện tử, khách hàng sẽ xem xét tất cả các sàn để tìm ra nơi bán rẻ nhất”, ông Silva đưa ra ví dụ cụ thể.

VNLife tự coi mình là công ty tài chính công nghệ bởi trong tổng số 4000 nhân sự thì có 1200 người là kỹ sư. Trong ngành này, nếu không đầu tư cho công nghệ là đường cụt. 

Mã QR của VNLife chỉ là mã QR thông thường được tích hợp trong nhiều dịch vụ của ngân hàng và các ví điện tử. Để phân biệt giữa các mã QR khách thì không có và không đậm nét như của MoMo. Dù vậy, VNLife vẫn coi đây là điểm mạnh của họ. “Người dùng có thể đến bất kỳ điểm bán hàng nào có mã QR được 33 ngân hàng và 8 ví điện tử chấp nhận để giao dịch”, ông De Silva nói.

“Chúng tôi đã thắng ở mảng thanh toán QR”, ông De Silva khẳng định. Hệ thống của VNPay đang xử lý khoảng 1 tỷ USD lưu lượng thanh toán mỗi năm. Dĩ nhiên, con số của ngành bán lẻ Việt Nam cao hơn con số này rất rất nhiều.

Dù vậy, MoMo phủ nhận khẳng định của VNLife trong email gửi tới Tech in Asia: “Nhiều nhà bán lẻ lớn chỉ chấp nhận MoMo, công ty thanh toán di động“, ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập MoMo, nói và đưa ra dẫn chứng về nhiều cái tên lớn ở Việt Nam. Bên cạnh đó, MoMo cũng đang là đối tác độc quyền với nhiều cụm rạp chiếu phim lớn, các công ty bảo hiểm, tài chính và vay tiêu dùng. Hơn thế nữa, MoMo cũng được chấp thuận là phương thức thanh toán tối ưu cho các dịch vụ công.

Một công ty thanh toán di động hàng đầu Việt Nam khác

Cuộc chiến của các công ty thanh toán không bao giờ kết thúc

Phương pháp tiếp cận của VNLife lặp lại chiến lược được sử dụng bởi tập đoàn công nghệ tài chính khổng lồ Ant Group của Trung Quốc, đó là do để niêm yết công khai rộng rãi. VNLife phục vụ các tổ chức tài chính và đối tác cung cấp các sản phẩm tài chính cho cộng đồng.

Với dữ liệu người tiêu dùng thu thập được, VNLife đã thử nghiệm các sản phẩm bảo hiểm và cho vay dành cho các doanh nghiệp nhỏ và người tiêu dùng, và dự kiến ​​triển khai trong 12 tháng tới, De Silva cho biết. Nhưng nỗ lực xây dựng một hệ sinh thái rộng lớn hơn nhiều ở hoạt động ngoài ngân hàng sẽ không dễ dàng.

Cả ba người dùng của công ty thanh toán trực tuyến mà Tech in Asia đã nói chuyện đều nói rằng họ gần như sử dụng VNLife để chuyển tiền, được De Silva xác nhận là tính năng hàng đầu của nó. Tuy nhiên, anh ấy giải thích rằng điều này được theo sau bởi thanh toán QR, thanh toán hóa đơn, nạp tiền qua điện thoại và du lịch, theo thứ tự đó. MoMo cũng nằm trên một trang của Ant Group. AliPay, siêu ứng dụng của Ant, là một ví điện tử phổ biến lúc đầu nhưng sau đó đã bổ sung thêm nhiều chức năng như giao đồ ăn, đặt phương tiện đi lại, mua sắm trực tuyến, v.v.

Nguyễn nói, “MoMo chính xác là một siêu ứng dụng”, người dùng cũng có thể truy cập vào vô số dịch vụ thông qua nó. Bên cạnh đó, Grab cũng là một đối thủ khác trong cuộc đua thống trị ứng dụng tiêu dùng tại Việt Nam. Đây là công ty đi đầu trong lĩnh vực gọi xe và giao đồ ăn trong nước và đàm phán gây quỹ với Alibaba. Nó cũng đang cung cấp nhiều công cụ hơn cho các doanh nghiệp. VNLife có thể tồn tại thông qua hoạt động kinh doanh phần mềm ngân hàng có lãi ngay cả khi ví điện tử không có lợi nhuận, điều này phụ thuộc vào các nhà đầu tư để ném chúng vào một chiếc phao cứu sinh, vung tiền trợ cấp để thu hút người dùng hay thay đổi. Nhưng nó không phải là công ty duy nhất có con bò tiền mặt.

Shopee, được tài trợ bởi mảng kinh doanh trò chơi có lãi của Sea, đang thống trị trong lĩnh vực thương mại điện tử và cũng có mong muốn tham gia vào các dịch vụ thanh toán và tài chính. Và Zalo, đối thủ siêu ứng dụng đánh bại WhatsApp trong nước, được hưởng lợi từ VNG. VNPay cũng phải cạnh tranh với các công ty viễn thông được thiết lập để thí điểm dịch vụ chuyển tiền di động của họ với sự hỗ trợ của Ngân Hàng Trung Ương Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN). Điều này có nghĩa là người tiêu dùng sẽ có quyền gửi và rút tiền thông qua tài khoản telco của họ.

Thanh toán trực tuyến hay tại các điểm bán POS đều là lợi thế của VNPay

Tiền di động phổ biến ở các quốc gia có tỷ lệ thâm nhập ngân hàng thấp, với M-Pesa của Kenya là ví dụ nổi bật nhất. Tiền di động có thể là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của VNPay không? Ví điện tử ở Việt Nam gặp phải một hạn chế duy nhất: NHNN yêu cầu mỗi tài khoản ví điện tử phải được gắn với một tài khoản ngân hàng, do đó, giới hạn cách tiếp cận của họ ở các thành phố Cấp hai hoặc Ba. Điều này khiến cho VNPay, MoMo và các ngân hàng đang ở chung một con thuyền.

Vấn đề là các ngân hàng ở Việt Nam vẫn chưa thâm nhập sâu rộng như các công ty thanh toán, đơn giản vì thu nhập của người dân sống ngoài đô thị không đủ cao để thành lập chi nhánh ngân hàng.

Tuy nhiên, De Silva tin rằng ví điện tử bổ sung tính năng cho các ngân hàng. “Nếu bạn muốn phục vụ những người không có ngân hàng cho đến khi họ trở thành ngân hàng, cách duy nhất là thông qua các công ty viễn thông, vì họ đã có đầu mối liên hệ với người tiêu dùng,” ông nói, rõ ràng là ví điện tử đang được sử dụng nhiều nhất với dịch vụ nạp tiền trên thiết bị di động được chiết khấu. De Silva cho rằng việc ngân hàng thâm nhập vào đời sống của hầu hết người dân Việt Nam chỉ là vấn đề thời gian. Ông dự báo họ có thể đạt được mức thâm nhập 80% trong vòng 5 đến 10 năm. “Khi bạn có nhiều tiền hơn, bạn sẽ muốn mở một tài khoản ngân hàng như một kho lưu trữ giá trị chính,” ông nói thêm.

Trên thực tế, ông cho rằng VNLife đang thúc giục các ngân hàng tiến xa hơn nữa. Nó làm giảm nhu cầu mở chi nhánh thực của các ngân hàng bằng cách kích hoạt các dịch vụ ngân hàng di động và điện tử biết khách hàng của bạn (eKYC). Kết hợp điều đó với dân số trẻ, hiểu biết về công nghệ và thu nhập ngày càng tăng của Việt Nam, và bạn có một công thức cho một cuộc cách mạng ngân hàng.

Ít nhất có một điều mà MoMo và VNLife có thể thống nhất với nhau. Nguyên chỉ ra rằng NHNN đã cho phép 10 ngân hàng trong nước thí điểm eKYC mở tài khoản ngân hàng. Anh ấy nói, “bất kỳ ai cũng có thể mở tài khoản ngân hàng dễ dàng và kết nối với ví điện tử của MoMo để sử dụng ngay lập tức bằng phương pháp này”. De Silva kết thúc, “Đối thủ cạnh tranh lớn nhất của chúng tôi vẫn là tiền mặt và thanh toán của bên thứ ba.”